Moda na dietę bezglutenową opanowała świat! Na półkach sklepowych znajdziemy mnóstwo artykułów z napisem „gluten free” . Hasło to okazało się bardzo chwytliwe w przypadku reklamy zarówno produktów spożywczych jak i sprzedaży różnego rodzaju usług. Ba! Jedzenie produktów zawierających gluten przez pewien czas było faux pas. Jak to wygląda aktualnie, czy spożywanie glutenu naprawdę nam szkodzi?
Czym jest gluten?
Gluten jest białkiem ziaren zbożowych głownie występującym w pszenicy, jęczmieniu oraz życie. To właśnie dzięki niemu otrzymujemy pulchne, sprężyste, elastyczne pieczywo. Gluten pochłania duże ilości wody, dzięki czemu ciasto po wypieczeniu dłużej zachowuje świeżość. W jego skład wchodzą gluteina i gliadyna, ta ostatnia jest toksyczną częścią glutenu. Gliadyna należy do grupy „prolamin”. W każdym ze zbóż zawarta jest prolamina o innej nazwie: w życie – sekaliny, jęczmieniu – hordeiny, owsie– aweniny.
Dla kogo dieta bezglutenowa?
Osoby chore na celiakie powinny bezwzględnie stosować dietę bezglutenową. Ze względu na wiele korzystnych właściwości technologicznych glutenu, jest on bardzo częstym dodatkiem do żywności. Chorzy na celiakię często mają problem z rozpoznawaniem źródeł glutenu i nieświadomie przekraczają dzienną dopuszczalną ilość tego białka w diecie. Ma to bardzo negatywny wpływ na ich zdrowie, prowadząc do wielu powikłań takich jak osteoporoza, zapalenie kącików ust, zaburzenia funkcji wątroby oraz nowotworów. Celiakia jest najlepiej znaną chorobą związaną z glutenem, poza nią glutenu unikać powinny także osoby z alergią pokarmową na pszenicę, nieceliakalną nadwrażliwością na gluten (ang. NCGS), z chorobą Dühringa oraz z atopowym zapaleniem skóry (AZS). W przypadku tych chorób stosowanie diety bezglutenowej jest jedyną skuteczną, niefarmakologiczną metodą leczenia
Gluten a zdrowa dieta
Nie ma jednoznacznych zaleceń dotyczących diety bezglutenowej dla osób tolerujących gluten. Może mieć ona sens jedynie w przypadku gdy z głową zaplanujemy swój jadłospis, wybierając odpowiednie produkty spożywcze. Należy wziąć pod uwagę iż dieta bezglutenowa może prowadzić do niedoborów witamin z grupy B, żelaza i kwasu foliowego. Ponadto spożycie glutenu ma korzystny wpływ na poziom trójglicerydów oraz obniżenie poziomu LDL (tzw. Złego cholesterolu). Dieta bezglutenowa może prowadzić do zaburzeń korzystnej flory bakteryjnej bytującej w jelitach, zmniejszając jej populację. Ze względu na to, że produkty z oznaczeniem „gluten free” bardzo często są produktami wysoce przetworzonymi, o wysokim indeksie glikemicznym, mogą niekorzystnie wpływać na spadek masy ciała. Powszechnie dostępne produkty bezglutenowe są w większości mniej wartościowym źródłem składników odżywczych, warto wzbogacić zatem swój jadłospis o komosę ryżową, amarantus oraz teffu (miłka abisyńska).
Reasumując, każda dobrze zbilansowana dieta będzie dla nas zdrowa. Jeżeli chcesz wyeliminować gluten z diety- zrób to, ale bądź świadomy swojej decyzji. Stosowanie diety bezglutenowej bez jakichkolwiek wskazań medycznych może być ryzykowne.
Nie obwiniajcie glutenu o przyrost masy ciała, jedyną skuteczną metodą w walce z otyłością jest dieta z ujemnym bilansem kalorycznym.
